تغذیه ادوار مختلف زندگی کودک

 دو تا چهارسالگی

وقتی فرزند شما به دو‌سالگی می‌رسد، دیگر وقت آن است که پای سفره یا سر میز غذای خانواده بنشیند و با بقیه همراه شود. در این سن ذائقه بچه‌ها همچنان در حال گسترش است؛ بنابراین گاهی چشم دیدن هویج را ندارند و  گاهی حاضر نیستند از هیچ‌کدام از هویج هایی که کنار بشقابشان قرار داده‌اید بگذرند! در این سن، غذا یکی از مهم‌ترین چیزهایی است که توجه کودک را به خود جلب می‌کند؛ به‌ویژه اگر رنگ و روی مهمانی داشته باشد. از این‌رو با کمی خلاقیت می‌توان بدقلق‌ترین و بدغذاترین کودکان را هم رام کرد و سر میز غذا نشاند.

یک انتخاب ویژه برای روزهای پرفعالیت

بچه ها در سن 4-2 سالگی خیلی فعال هستند؛ دائماً در جوش‌و‌خروشند و یکی از بزرگ‌ترین نگرانی‌های  والدینشان این است که چرا لاغر و باریک اندام به نظر می‌رسند و مثل روزهای نوزادی و نوپایی تپل‌مُپل نیستند! کودکتان در این سن به تعداد وعده‌های بیشتر غذایی احتیاج دارند تا پاسخگوی نیاز فراوانشان به انرژی باشد. البته یادتان باشد که این انرژی، به‌ویژه بلافاصله بعد از بازی، ورزش و فعالیت، باید از یک منبع زود هضم تأمین شود تا به‌سرعت انرژی مورد نیاز را به بدن او برساند و خسته و بد‌خلق نشود و با گریه و بهانه‌گیری روز را بر خودش و شما حرام نکند. درست است که نوشابه‌های گازدار، شکلات و کیک‌های شکلاتی چنین حالتی دارند، اما از نظر تغذیه‌ای سالم نیستند و بهتر است از همان ابتدا، کودک را به خوردن این تنقلات عادت نداد؟ پس چه میان‌وعده‌ای برای یک روز شلوغ و پرفعالیت کودکانه مناسب است؟

1)      یک پیاله برشتوک

2)      چند تکه میوه خشک

3)      یک لیوان آبمیوه

4)      ماست میوه

5)      شیر و عسل یا شیر و خرما

غذای پیشنهادی برای 2-4‌سالگی

 دلمه سیب‌زمینی

عشق به سیب‌زمینی و محصولات آن سن و سال نمی‌شناسد. شاید بزرگ‌ترها به‌خاطر رژیم و قند بالا و ... نتوانند بیشتر از هفته‌ای 1-2 بار ناخنکی به سیب‌زمینی (در هر شکل و حالتش) بزنند، اما خوردن این ماده غذایی (به‌شرط اعتدال) برای بچه‌ها نه‌تنها ضرر ندارد، بلکه به‌شدت هم توصیه می‌شود. برای درست‌کردن این غذا از سیب‌زمینی‌های کوچک استفاده کنید و آنها را از وسط برش بزنید تا شبیه قایق شوند. داخل آن را با حبوبات پخته، گوشت چرخ‌کرده، تکه‌های تن ماهی یا سبزیجات تفت داده‌شده با کره همراه با پنیر‌پیتزا پر کنید و در فر با دمای 200 درجه بپزید تا حسابی برشته و کبابی شود.

اطلاعات تغذیه‌ای: این دلمه‌ها حاوی اسیدفولیک، پروتئین و انواع ویتامین‌های گروه B هستند و فیبر لازم برای کودکان را تأمین می‌کنند.

******************************************

چهار تا شش‌سالگی

بسیاری از والدین در این سن فرزندشان را به مهد‌کودک و آمادگی می‌فرستند و بنابراین کودک در طول روز علاوه‌بر تعامل با اعضای خانواده در کنار سایر هم‌سن‌و‌سالانش قرار می‌گیرد و ارتباط نزدیکی با آنها برقرار می‌کند. شاید موقع ناهار در کنار 20 تا 30 بچه دیگر بنشیند و غذایش را میل کند. طبیعی است که بعد از چند وقت پدر و مادر احساس کنند که کنترلشان را بر روی چیزهایی که کودک می‌خورد از دست داده‌اند، اما آیا این موضوع نگران‌کننده است؟ مسلماً نه. اگر شما در دوره قبل فرزندتان را با اصول غذای سالم آشنا کرده باشید و سلیقه و ذائقه او را به‌گونه‌ای شکل داده باشید که همه‌چیز را دوست داشته باشد و در برابر غذاهای خوب و سالم و طبیعی نه نگوید و اگر همچنان در منزل او را به داشتن برنامه غذایی متنوع و سرشار از میوه و سبزی تشویق کنید و برایش غذاهای هیجان‌انگیز درست کنید، مطمئن باشید که کودکی شاد، سالم و خوش‌خوراک خواهید داشت.

کودک مقلد من

بچه‌های چهار تا شش‌ساله مقلدان خوبی هستند و موقعی که در کنار بزرگسالان حضور دارند، از تعاملی که آنها با غذا دارند به‌شدت تأثیر می‌پذیرند. اگر والدین غذای سالم نمی‌خورند، یخچالشان همیشه پر از سوسیس، کالباس، نوشابه، سس مایونز و ... است، اگر جسارت امتحان طعم‌های جدید و غذاهای تازه را نداشته باشند، مسلماً فرزندشان هم همین‌قدر محافظه‌کار خواهد بود یا فرصت امتحان  غذاهای سالم را نخواهد داشت. پس سعی کنید از ایجاد نگرانی و اضطراب غذایی در کودک بپرهیزید، جلوی او درباره رژیم کاهش وزن جدیدی که گرفته‌اید، حرف نزنید و قبل از اینکه دست به‌سمت قفسه‌های فروشگاه دراز کنید و  چند بسته غذای آماده یا چند قوطی نوشابه داخل سبد خرید بیندازید، یک بار دیگر به اهمیت یک برنامه غذایی سالم، متعادل و متنوع برای کودکتان، فکر کنید.

غذای پیشنهادی 6-4 سالگی

 تاکوی گوشت

درست کردن این غذای اصیل مکزیکی که قیافه بسیار هیجان‌انگیزی دارد و دل بچه‌ها را می‌برد، اصلاً سخت یا پر‌هزینه نیست؛ کافی است چند عدد نان تاکو و کمی گوشت چرخ‌کرده و سبزیجات در منزل داشته باشید. گوشت و سبزیجات را همراه پوره گوجه‌فرنگی (به‌جای رب گوجه‌فرنگی) تفت دهید و این مایه گوشتی را پس از آماده‌شدن وسط نان تاکو (که از قبل گرم کرده‌اید) قرار دهید و با کاهو یا جعفری ساطوری‌شده تزیینش کنید.

اطلاعات تغذیه‌ای: این غذا منبع عالی بتاکاروتن (پیش‌ساز ویتامینA)، آهن، فیبر و اسیدفولیک است و نیاز فرزندتان به پروتئین را برطرف می‌کند.

********************************************

شش تا ده‌سالگی

بزرگ‌ترین تغییر کودکان در این مرحله از رشد، ورود به دبستان است. بچه‌هایی که وارد مدرسه می‌شوند باید برنامه غذایی منظم‌تری داشته باشند. آنها به یک صبحانه کامل و مقوی احتیاج دارند تا در طول روز در مدرسه هشیار و سرحال باشند . ناهار نیز برای بچه‌های دبستانی وعده غذایی بسیار پر‌اهمیتی است؛ چون بخش اساسی رژیم غذایی او را تشکیل می‌دهد و باید مغذی و مقوی باشد و نیاز او را به ویتامین‌ها و مواد معدنی و انرژی از‌دست‌رفته برطرف کند. این سنین یکی از هیجان‌انگیز‌ترین دوره‌های زندگی کودک هم هست؛ چون او در مدرسه با مهارت‌های جدید  آشنا می‌شود و بهترین زمان برای شما والدین است تا عادات غذایی سالم را برای او جا بیندازید و تنوع برنامه غذایی‌اش را بیشتر کنید.

غذای پیشنهادی 6-10 سالگی

 کوفته سیب

این کوفته‌ریزه‌ها هم خوش‌طعم هستند و هم سریع و راحت آماده می‌شوند. این غذا را هم می‌توانید به تنهایی، همراه نان یا کنار برنج و اسپاگتی سرو کنید.

گوشت چرخ‌کرده، پیاز، سیر و سیب رنده‌شده را با هم ورز دهید  و بعد کوفته‌ریزه‌ها را داخل آرد بغلتانید و در روغن سرخ کنید.  

اطلاعات تغذیه‌ای: کوفته سیب یکی ازمنابع خوب روی برای کودکان است البته بخشی از آهن، پروتئین و اسید‌فولیک مورد نیاز بدن او را نیز تأمین می‌کند.

زهرا حیدری